język ukraiński
  • transkrypcja zapisów cyrylickich (2)
    4.09.2007
    4.09.2007
    Pytanie dotyczy pisowni Hryn´ko, Akin´szyna (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/transkrypcja-zapisow-cyrylickich;8433.html). Лебедь to taki sam przypadek, ale w encyklopedii występuje jako Lebied (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Lebied-Aleksandr-I;3931113.html), a w tekstach najczęściej jako Lebiedź. Żeby napisać Lebied´, trzeba najpierw znaleźć zasady, nie dowierzyć, dopytać w Poradni i dopiero wtedy. Kilku Lebied´-ów (jak to odmieniać?) w Google się znajdzie, ale bardzo mało. Czemu więc ma służyć ta „naukowość” z apostrofem? Czemu nie Hryńko, nie Akińszyna?
  • W Ukrainie czy na Ukrainie?

    17.03.2022
    5.03.2022

    Która forma jest poprawna: w Ukrainie czy na Ukrainie? Jeśli w Ukrainie, to kiedy wprowadzono zmianę?

  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • bebzun
    24.09.2014
    24.09.2014
    Jaka jest etymologia słowa bebzun (jako potoczne określenie na brzuch)?
  • botwina i boćwina
    22.05.2012
    22.05.2012
    Pytanie dotyczy tego, czy poprawne jest rozróżnianie znaczeń: botwina to liście buraka ćwikłowego, a boćwina – liściowego. Czy też są to słowa oznaczające to samo?
  • Chreszczatyk czy Kreszczatik?

    2.03.2022
    2.07.2008

    Główna ulica Kijowa – Kreszczatik czy Chreszczatyk? Za pierwszą formą przemawia częstość użycia (Google 5:1) i obecność w literaturze (Miasto Kijów Bułhakowa w tłum. Drawicza); za drugą transkrypcja. Czy w tym przypadku można powołać się na regułę https://sjp.pwn.pl/zasady/Nazwy-geograficzne-od-dawna-spolszczone;629714.html? A jeśli tak, to czy reguła ta dopuszcza wariantywność? (formy Kijów, Charków, Żytomierz, Krzywy Róg są wszak jedynymi, a nie opcjonalnymi).

  • Юлія, czyli Julija
    4.04.2018
    4.04.2018
    Julia Tymoszenko czy Julija Tymoszenko? Obecnie obowiązuje zasada stosowania transkrypcji lub transliteracji oryginalnych imion osób z języków zapisywanych alfabetami niełacińskimi. Wyjątki pozwalają na polszczenie m.in. imion królów i książąt oraz osób, które rozpoczęły działalność przed XX w. (np. Józef Stalin). Nie udało mi się znaleźć wyjątku, zgodnie z którym powinna być Julia, a nie Julija Tymoszenko, a to ten pierwszy zapis stosują poważne źródła (np. encyklopedia PWN). Jest to błąd?
  • dlaczego Ola?
    23.10.2011
    23.10.2011
    Dlaczego imię Aleksandra zdrabniamy Ola? Czy jest to wynik tego, że w średniowieczu funkcjonowała także postać Oleksandra, czy może zaszedł jakiś proces językowy (np. w związku z naleciałościami gwarowymi)? Bardzo proszę o odpowiedź, bowiem nie mogę znaleźć tej informacji w żadnym źródle onomastycznym.
    Ewa
  • dlaczego Stambuł, a nie Istanbuł
    11.02.2014
    11.02.2014
    Dlaczego oficjalnie po polsku piszemy Stambuł? Po turecku to İstanbul, po niemiecku, włosku i angielsku – Istanbul, po francusku – Istanbul lub Istamboul, po hiszpańsku – Estambul. Co więcej – jeśli wierzyć książkom i encyklopediom – nazwa pochodzi od zniekształconych „po turecku” greckich słów εἰς τὴν πóλιν (eis ten polin) – a więc jej pierwszy człon wyraźnie jest samogłoskowy. Jedynymi językami poza polskim, w których jest forma dwusylabowa bez I, są chyba rosyjski, ukraiński i białoruski…
  • ech i eh
    13.02.2007
    13.02.2007
    Czy wykrzyknik ech znaczy to samo co eh? Dlaczego występują dwie formy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego